We krijgen vaak de vraag hoe het Enneagram zich onderscheidt van andere persoonlijkheidsmodellen. In deze blog vind je een beknopt overzicht van de meest gebruikte modellen en beschrijven we kort de verschillen. Tipje van de sluier: het Enneagram kan altijd naast de andere modellen gebruikt worden, omdat het Enneagram veel dieper gaat en is opgezet als ontwikkelingstool en niet als recruitment tool.
Orde in de chaos van modellen
MBTI: Myers-Brigg Type Indicator (1920) is gebaseerd op het gedachtengoed van Carl Jung. Het is een psychologisch framework bestaande uit 4 cognitieve assen waar je steeds twee keuzes hebt. De assen zijn omgeving (extravert vs introvert); waarneming (sensing vs intuition); beslissen (thinking vs feeling); werken (judging vs perceiving). Dit levert een vier letter combinatie op. In totaal zijn er 16 combinaties mogelijk. Het meet iemands voorkeur voor gedrag en de testresultaten kunnen dan ook veranderen door de tijd heen.
DISC (1928) gaat uit van de uiting van emoties in gedrag op vier manieren: Dominant, Invloedrijk, Stabiel en Consciëntieus. DISC werkt met vier kleuren: rood staat voor extravert en taakgericht (dominant). Geel staat voor mensgericht en extravert (invloedrijk). Groen staat voor mensgericht en introvert (stabiel). Blauw staat voor taakgericht en introvert (consciëntieus). DISC meet iemands waarneembare gedrag op een moment in de tijd. De testresultaten kunnen veranderen door de tijd heen.
Insights is net als MBTI gebaseerd op het gedachtegoed van Carl Jung en heeft diverse overeenkomsten met DISC. Het gaat uit van het principe dat iedereen alle vier de kleuren (geel, blauw, rood en groen) in zich heeft en dat de combinatie ervan mensen uniek maakt. Insights meet gedragsvoorkeuren in 24 categorieën met elke keer vier keuzes. De totaal analyse bestaat uit een basis type dat je hele leven geldig blijft en een aangepaste stijl die wel kan veranderen door de tijd heen. De acht basistypes zijn: beslisser (rood); motivator (rood, geel); inspirator (geel); bemiddelaar (geel, groen); supporter (groen); coordinator (groen-blauw); observator (blauw); hervormer (blauw, rood).
Management Drives (jaren ’20) is gericht op drijfveren die helpen te voorspellen hoe individuen hun kennis, vaardigheden en competenties inzetten. Het model bestaat uit zes drijfveren: visionair, bestuurder, people manager, autoriteit, ondernemer en nestor. De analyse van het model is gericht op hoe iemands persoonlijk leiderschap eruit ziet en maakt daarnaast inzichtelijk hoe mensen zich gedragen onder normale situaties en onder stress. Het model wordt dan ook specifiek gebruikt voor leiders, managers en teams in verandersituaties.
Integrative Enneagram
Het Integrative Enneagram is ontstaan uit het eeuwenoude Enneagram model dat uit de Griekse oudheid stamt en is na 1960 verder ontwikkeld door o.a. Claudio Naranjo. Het huidige geïntegreerde model is van Integrative Enneagram Solutions uit Zuid Afrika en is gebaseerd op de kernmotivatie (drijfveer) en niet op gedrag. Er worden negen kern types onderscheiden: Strikte Perfectionist; Attente Helper; Competitieve Presteerder; Intense Creatieveling; Stille Specialist; Loyale Scepticus; Enthousiaste Visionair; Actieve Bepaler; Aangepaste Bemiddelaar. De slimme onlinetest is bijzonder accuraat (95%) en meet de scores op het kern type, subtype en de overige types. Standaard is iedereen direct verbonden met nog vier types: zijn buren (‘wings’) in de cirkel en de types aan het einde van de lijnen (‘lines’). Hierdoor heeft iedereen een palet aan ontwikkelingsmogelijkheden tot zijn beschikking en is het Integrative Enneagram geen ‘hokjes-model’, maar ‘ga-uit-je-hokje-model’.
Conclusie
De keuze voor een persoonlijkheidsmodel hangt sterk af van het doel waarvoor je het wilt inzetten. Wil je een snel en simpel model om individuen een label mee te geven: DISC. Wil je een serieuzere update hiervan: MBTI en Insights. Wil je iemand verder ontwikkelen als leider: Management Drives. Wil je een blauwdruk van iemand op alle facetten van zijn leven: Integrative Enneagram. Zowel op het werk als in persoonlijke relaties is het Integrative Enneagram het meest volledige model met diepgang en volop ontwikkelingsmogelijkheden o.a. op het gebied van communicatie, omgang met omgevingsfactoren en voorkeur voor denken-voelen-handelen. Het Integrative Enneagram is daarmee uitermate geschikt als aanvulling op alle besproken persoonlijkheidsmodellen.
